Met het artikel over mijn vertrek uit Nieuw-Zeeland komt een einde aan een serie blogs waarin ik de dagboeken van mijn wereldreis in 1990 en 1991 online heb geplaatst. Niet iedereen had gelijk in de gaten dat de artikelen niet ‘live’ waren. “Hé? Ik dacht dat je ergens in Australië zat? Wanneer ben je teruggekomen?” en meer van dat soort reacties kreeg ik het laatste jaar meer dan eens te horen.

Geschatte leestijd: 8 minuten

Laatste update: 5 maart 2022


Luchtpost

Het reisverhaal speelde zich dus ruim 25 jaar eerder af. Frappant om te zien hoe veel er in de tussentijd veranderd is. Er was zo goed als geen internet. Telefoneren deed je vanuit een cel of collect call vanuit een postkantoor. Een brief, geschreven op luchtpostpapier, deed er een week over om Nederland te bereiken. Het antwoord had je met een beetje mazzel na een week of drie. Het wereldnieuws bereikte je bij toeval en vaak dagen later. Ik was net terug in Bangkok van een verblijf op Koh Samet, toen mijn oog toevallig viel op een kop in de Bangkok Post. Daarin werd de Iraakse inval in Koeweit vermeld.

Lonely Planet als baken

Er was geen booking.com of tripadvisor.com. Waar je sliep bepaalde je na aankomst op je bestemming met de Lonely Planet als baken. Maar de adressen die daarin stonden waren óf altijd volgeboekt óf ze rekenden dubbel tarief. Daarnaast werd je natuurlijk getipt door je medereizigers. En overal lagen gastenboeken met daarin complete reisverslagen.

Reischeques

Geld was ook omslachtig: pinnen was alleen in Europa nog maar net ingeburgerd. Daarbuiten was je afhankelijk van banken en wisselkantoren. Ik had reischeques in coupures van 100 dollar. Die wisselde je per stuk in voor een stapeltje lokale bankbiljetten. Die cheques waren genummerd, want bij verlies of diefstal kon je nieuwe cheques claimen. Moest je wel exact bijhouden welke nummers je al had gewisseld en welke eventueel ontbraken. Is mij gelukkig niet gebeurd.

Cassettebandjes

Natuurlijk geen smartphone. Mijn enige gadget was mijn trouwe Sony Walkman. Ik had iets van 8 cassettebandjes die ik tot vervelens toe afspeelde. Dan kon het maar beter lekkere muziek zijn. Ik herinner me nog mijn tapes Soul Mining van The The en Requiem for the Lost Americas van Jonathan Elias. Als ik die muziek nu nog hoor, dan zie ik me zelf weer in zo’n drukke bus. Of wachtend op een overvol perron op een trein die nooit komt. Toen de ik de walkman een keer uit mijn handen liet vallen was de play-knop kapot. Maar geen nood, door een dik elastiek om de walkman te spannen werd de afspeelknop voldoende ingedrukt om ongestoord zijn werk te blijven doen.

Opmerkelijke ontmoetingen

Het kan niet anders of je komt een aantal markante figuren tegen. En dan heb ik het nog niet eens over je medereizigers waar je altijd wel snel mee in contact komt. Het zijn de ontmoetingen met bijzondere mensen die je al dan niet doelbewust opzoekt in de omgeving waar hun leven zich afspeelt.

Een persoon waarvan ik ten tijde van het publiceren van mijn dagboeken dacht dat die al lang niet meer zou leven, was Dr. Ho uit Lijiang in China. Ik was verbaasd op internet alsnog een filmpje van deze dokter terug te vinden, inmiddels hoogbejaard. Die heb ik natuurlijk onder mijn blog gepost.

dokter ho, lijiang
De wereldberoemde kruidendokter voor zijn kliniek in Baisha

Op Bali kom ik over de vloer bij Antonio Blanco in zijn eigen museum. Blanco, van oorsprong een Spaans-Amerikaanse schilder, is de Balinese variant van Salvador Dali. Net als de Spaanse meester heeft hij van zijn huis een museum weten te maken. Acht jaar na mijn bezoek overleed hij, een jaar nadat zijn gedroomde Blanco Renaissance Museum de deuren opende.

Bizarre ontmoetingen had ik ook, zoals die met de geurvreter in nachtelijk Singapore of met de veroordeelde Australiër Phil in de gevangenis van Malang op Java.

Wizard Christchurch
De wizard van Christchurch op zijn vertrouwde post. Foto: vjpaul on Foter

En wat te denken van de Wizard van Christchurch. Hoewel hij zijn gezicht tegenwoordig minder in Christchurch laat zien na zijn verhuizing naar Oamaru. Dat was na de grote aardbeving van 2011 waarbij een groot deel van het centrum van Christchurch werd verwoest.

Natuurrampen

Wat mij op iets anders brengt: plaatsen die niet meer het zelfde zijn sinds ik ze heb achtergelaten. Geschokt was ik in 2011 te zien hoe de beelden van een verwoest Christchurch de wereld over gingen. De toren van de anglicaanse kathedraal die in zijn eentje vorm gaf aan de skyline van de stad was als een rietje doormidden geknakt.

christchurch aardbeving
De in 2011 verwoeste kathedraal van Christchurch.     (door New Zealand Defence ForceCHCH City – CathedralUploaded by mattinbgn, CC BY 2.0, Link)

Maar ook andere plaatsen die ik bezocht zijn naderhand door aardbevingen getroffen, zoals de provincie Sichuan in China, waar de aardbeving van 2008 meer dan 69.000 mensen het leven kostte. Op 8 mei 1990 reisde ik door het gebied rondom Wenchuan, waar het epicentrum van deze krachtige aardbeving (8,0 op de schaal van richter) plaatsvond.

Een natuurramp die willens en wetens door mensen is gecreëerd is het grote Drieklovendam project in de Yangtze rivier waar in 1994 mee is begonnen. Daarmee zijn hele steden ontvolkt, natuurgebieden verwoest en zeker 1,5 miljoen mensen hebben huis en haard moeten verlaten om plaats te maken voor dit prestigieuze project. Eind april 1990 vaar ik het nog onaangetaste gebied door. Nu ben ik dankbaar dat ik de Yangtze nog in haar oorspronkelijke staat heb kunnen bevaren.

Deep shit

Elke grote reis kent zijn eigen deep shit momentDan staat de tijd even stil en vraag je je serieus hoe nu veder? Je paspoort kwijt, een beroving, doodziek, verdwaald in de jungle, achtervolgd door bloedhonden in een sloppenwijk. Dat soort momenten. Voor mij was hét deep shit moment aangebroken op 2 juli 1990. De dag dat ik mij totaal niet lekker voelde, mij meldde in het ziekenhuis van Guangzhou en bleek dat ik aan mijn blinde darm geopereerd moest worden. Geen tijd om na te denken, een hulplijn te bellen of de verzekering. Nu beslissen. Het pakte goed uit.

ziekenhuis van guangzhou

Thuiskomst

De reis terug was bizar. Nadat je er dik een jaar over hebt gedaan om helemaal tot Nieuw-Zeeland te komen, stap je op een vliegtuig waarna het lijkt of de tijd zich razendsnel terugdraait. Overstap in Sydney: flashback van 2,5 maand geleden. Overstap in Bangkok: ineens ben ik 9 maanden terug in de tijd tussen de zijige, vriendelijke Thai. Tussenlanding op een regenachtig Rome: Europa! Overstap in Londen: al wel óver Nederland heen gevlogen, maar er nog niet geland. Bellen met het thuisfront: ik ben er bijna! Om 12 uur landing op Schiphol. Baf! In één etmaal terug in de tijd. Er is niets veranderd. Alle koppies zijn het zelfde, de zelfde grappen, net zoals eerst, voor ik weg ging. Alsof je een klok hebt opgewonden, waarvan je de springveer hebt laten schieten en zich weer razendsnel terugdraait. Zo stond ik daar, op Schiphol.

Hoe deel je je verwondering over de Fiordlands van Nieuw-Zeeland, hoe maak je duidelijk wat voor een heerlijke stad Sydney wel niet is? De trekkings door de jungle van Thailand, hoe breng je het gevoel over? Wat ging er door je heen vlak voor je de operatiekamer werd ingereden in een obscuur ziekenhuis in Guangzhou? Er staat letterlijk een wereld tussen mij en mijn vrienden en familie. Een wereld van ontmoetingen, avonturen en belevenissen.

Ben je veranderd?

Veranderd. Dat ben ik wel. Lange blonde haren, een harde sixpack, getrainde kuiten en lekker sjofel gekleed. Van binnen ook veranderd door de opeenstapeling van ervaringen. Maar ook door de vele momenten van verwijdering en bezinning. Dat waren de momenten waarop je je ervaringen verwerkte en ze een plek gaf in je leven.

Ik ben behoorlijk veranderd. Dat merk ik pas goed als ik zie hoe mijn vrienden en familieleden niet veranderd zijn. Die staan daar op Schiphol nog precies zo als ze waren op het moment dat ze mij uitzwaaiden bij vertrek van mijn wereldreis, op 7 april 1990, op het station van Utrecht. Ik besluit al die ervaringen en herinneringen bij elkaar te stoppen in een pakketje en dat voor de toekomst bij me te dragen. Om af en toe nog eens lekker in te mogen graven op momenten dat ik het nodig vind. Om telkens verhalen uit te vertellen aan iedereen die ze wil horen. Aan mijn gezin, aan mijn vrienden, aan de lezers van TravelKees.

thuiskomst van een wereldreis
Aankomst op Schiphol, 2 mei 1991