Afscheid van Beijing en voorlopig afscheid van Arie. Hij gaat verder richting Europa terwijl ik steeds dieper Azië in duik. Vandaag verlaat ik de hoofdstad per trein naar het zuiden. Om half twaalf zal een reis van ruim twintig uur beginnen en ik ben streng voor me zelf en mijn portemonnee geweest. Ik heb een hard seat geboekt.

Publicatie van de dagboeken van mijn wereldreis in 1990 en 1991

Maandag 23 april 1990

Wat hieraan vooraf ging lees je in:
In het mausoleum van Mao Zedong: is hij echt of nep?

Hard seat: wreed of prima te doen?

Een hard seat, dat is gewoon een gereserveerde plek in de tweede klasse op een niet zo heel goed gestoffeerde zitplaats. Over het reizen in de hard seat klasse lopen de meningen nogal uiteen. “Onmenselijk wreed, beestachtig” zegt Smithson, mijn Amerikaanse kamergenoot. “Best te doen, gezien het prijsverschil” zeggen Arie en Frank. Het is vooral dat laatste argument, dat mij doet besluiten gewoon het goedkoopste kaartje te kopen.

Olifantenhuid op scherp

Dus daar sta ik dan op het station van Beijing met een goed humeur en mijn olifantenhuid op scherp. Verwacht het ergste, dan kan het alleen maar meevallen is mijn motto. En dat laatste klopt helemaal als ik kennis maak met de wagonbediende. Ze is de mooiste Chinese vrouw die ik hier tot nu toe ben tegengekomen. Da’s alvast een goed begin. Ze kijkt verlegen langs me heen als ik haar blik probeer te vangen. Ik stap in en kom in een rokerige wagon vol met etende, rokende en rochelende Chinezen, dus van concurrentie hoef ik niets te vrezen. Iets van tachtig blikken kijken mij doordringend aan als ik door het gangpad heen waggel. Ik plof neer op mijn gereserveerde zitplaats en: ja hoor, een onvervalste hard seat. 

Een week nadat ik in Beijing uitstapte na de monsterrit met de Transsiberië Express vanuit Moskou, zit ik weer in een trein. Voor een ‘kort’ ritje van misschien 20 uur dit maal.

Hard seat maakt zijn naam waar

Mijn moeite gisteren om noodrantsoen in te slaan was een beetje overbodig. Door de trein lopen regelmatig mannetjes met allerlei etenswaren en als we op een station stil staan kan je vanuit je raampje ook van alles kopen. Ondertussen kan ik niet zeggen dat ik nu zo lekker weg zit te zakken in mijn zitplaats. Ik zit kaarsrecht en de harde rugleuning is niet verstelbaar. De hard seat maakt zijn naam waar. Omdat er verder niemand is waarmee ik kan praten ga ik maar mijn eigen dingetjes doen: naar buiten kijken, de walkman opzetten, me vermaken met eten kopen en dit op te eten, en in de Lonely Planet van China kijken. Telkens als ik een bladzijde omsla, dan buigt mijn buurman naar mij toe en zit met zijn neus zowat in het boek. Als ik wat tegen hem zeg, wendt hij weer verlegen zijn gezicht af.

chinees treinkaartje 1990
Een cursus Chinees treinkaartje lezen voor beginners. Dit kaartje stamt uit 1990.

Contact

Maar dan heb ik contact met iemand. Het is een jongetje van ruim een jaar oud, die parmantig door de middengang heen en weer loopt. Bij ons eerste oogcontact las je in zijn ogen iets van “Hé, die ziet er bijzonder uit”. Maar dan twijfelt hij niet langer en veegt met zijn snotneus langs mijn broek. Het ijs is gebroken. En als hij al kwijlend mijn boek wil pakken, dan haal ik dat toch even weg. Dat boek moet heel China nog door. Wel hebben wij samen inmiddels de aandacht van zo’n beetje de halve wagon getrokken. Al die blikken, ik moet daar nog steeds aan wennen.

Als mijn buurman uitstapt zie ik mijn kans schoon en verover zijn plek aan het raam. Dat is in zoverre praktisch, dat ik dan mijn hoofd op het tafeltje voor mij kan leggen als ik vannacht wil slapen. Mijn overbuurman is inmiddels begonnen een hele gebraden eend in zijn eentje op te peuzelen en uit elkaar te trekken. De onverteerbare botten liggen al snel overal verspreid op de grond. Ik houd het bij rijst en bier.

hard seat, china, overvolle trein,
Een impressie van een treinwagon in de hard sleeper klasse   
Foto: travelphotoreport.com

Noodrem

Het wordt nacht en veel valt er nu buiten niet meer te zien. Er breekt een periode aan van blokjes slaap van ca. drie kwartier. Want ik word telkens wakker als de trein al hortend en stotend tot stilstand komt bij een station. Of als er weer even een relletje is in de trein. Eén keer komen we echt met een flinke ruk tot stilstand. Vier mannen verlaten de trein nadat ze aan de noodrem hebben getrokken. Het treinpersoneel is te laat om de mannen te achterhalen. Die zijn al in de donkere nacht verdwenen. Kennelijk lag hun bestemming op een plek waar deze trein normaal gesproken niet stopt. Ja, het ís nog even wennen, ik verbaas mij nog regelmatig over de lompheid van sommige mensen in dit land.


Voor het vervolg van mijn reis, lees verder:
24 Uur in Wuhan


yangtze

Reistips: zelf treinkaartjes boeken in China

Treinkaartjes in China boek je tegenwoordig online. Ben je goed in Chinees én heb je een Chinese creditcard, dan kan je dat doen op de site van de Chinese spoorwegen.

Een makkelijkere manier is te boeken via één van de websites die het kopen van Chinese treinkaartjes voor buitenlanders mogelijk maken. Er zit dan nog wel een fee bovenop de nettoprijs van je treinkaartje, maar is wel lekker efficiënt. Om het je makkelijk te maken heb ik hieronder gelijk een formulier toegevoegd. Vertrekpunt en bestemming kan je zelf verder aanpassen.

Powered by 12Go Asia system

Bij de resultaten worden ook de vliegprijzen gegeven, dus je kan gelijk reistijd, prijs en vertrektijden optimaal naast elkaar leggen. Handig!

Een stukje later op deze reis beschrijf ik hoe ik zelf treinkaartjes op het station in China ging kopen. En hoe dat vervolgens faliekant fout ging.


Reisgidsen China

Ik raad je aan om in een degelijke gids te investeren. Het lijkt misschien een onnodige uitgave, maar het is een kleine fractie van wat je uitgeeft aan je hele reis. Je zult zoveel meer zien en zoveel meer weten over waar je bent. Voor onafhankelijk reizen zou ik de Lonely Planet of de Rough Guide aanbevelen, want beide bieden een uitstekend niveau van praktische informatie en historische en politieke achtergrond. TravelKees krijgt een kleine commissie als je via deze links je gids bestelt; het kost je zelf niets extra.